|
UNIVERSITY OF WASHINGTON
January 24, 1969 Ronald L. Burris, President
Estimata S-ro Burris, Kopio de la letero kiun vi adresis al la Redaktoro al la Monda Almanako, S-ro Luman H. Long, estis sendita al mi. Mia respondo sekvas. Vi aludas la bonegan artikolon en la (1968) Encyclopedia Britannica parafitan M.B. La aŭtoro estas Marjorie Boulton, ĉarma virino, poeziisto de elstara talento -- sed ne aŭtoritato pri lingvistika demografio. Ŝi mencias (sed ne “citas”) Profesoro Mario Pei kiel sugestinta tuto de 8,000,000 parolantoj de Esperanto. Ĉar neniu fonto estas indikata, ne eblas decidi kun memfido precize kiun deklaron provizias la bazon por tiu cifero. En Vortaro de Lingvistikoj (1954, paĝo 68) li diras “Ĉe la nuna tempo, la nombro de parolantoj kaj uzantoj de Esperanto estas taksata ĉe 8,000,000.” (mia substrekado). En Lingvo por la Mondo (1958, paĝo 200) li diras “La nombro de Esperantaj parolantoj tutmonde hodiaŭ estas proksima duona miliono (kvankam eble ok miliono estas dirata havi ian konon kun la lingvo)...” (mia substrekado). Vi deklaras ke “kelkaj aŭtoritatoj sentas ke la takso de S-ro Pei estas tro malalta, kaj la nombro de Esperantistoj estas ĉirkaŭ 15,000,000...” Mi jam renkontis neniun tiajn aŭtoritatojn. Ĝi estas ne malfacila trovi tian ciferon, sed ne unu ofertita per respondeca fonto. Ekzemplo: (Revista da Semana, 9-11-46, populara Brazilian gazeta) “15 MILHOES DE PESSOAS FALAM a mais jovem em de todas as linguas” (15 miliono da personoj parolas la plej juna el ĉiuj lingvoj). La raportisto, tamen, estas simple verkisto de artikoloj de ĝenerala intereso kiu, en ĉi tiu kazo, akiras sian materialon de maljuna amiko de mia, Prof-o. Roberto das Neves, kiu fakte diris ke 15 miliono da personoj, je unu tempo aŭ alia, studis Esperanton. Oficialoj de internaciaj Esperantaj organizoj ĝenerale evitas taksi la nombron de parolantoj de Esperanto, elmontrante, sufiĉe senchave, la malfacilaĵojn implikitajn. Je 1953, la Honora Direktoro de la Centro de Esploro kaj Dokumentado, Prof-o. Ivo Lapenna, (La Internacia Lingvo, paĝo 142) verkis “Ĉe la fino de 1953 UEA...havis anojn en 84 malsamaj landoj kaj ĝi reprezentis entute 16,861 organizitajn esperantistojn kaj proksimume 380,000 personojn kiuj parolas la Internacian Lingvon. Ĉi tiuj ciferoj daŭre pligrandiĝas.” Ekde tiu tempo la membreco de UEA, certe la plej granda Esperanta organizo, ne tute duobliĝis. Ĉu la nombro de parolantoj de Esperanto pligrandiĝis, dum la sama periodo, pli ol dudekoble? Iuokaze, kio estus la fonto de aŭtoritata cifero? UEA lastatempe jam proponis (pluraj fojoj) entrepreni censon, sed ankoraŭ ne jam faris ĝin. La sola serioza, planita, kaj daŭra klopodo en ĉi tiu direkto estis mia propra, kiu baziĝis sur tavolita ekzemplada procedo kaj kiun mi persone efektivigis en dek-duoj da landoj en ambaŭ hemisferoj. La rezultoj estis prezentitaj ĉe lekcio ĉe la Sorbonne kiu ĉeestiĝis per multaj eminentaj Esperantistoj. Neniu defiis la procedojn aŭ rezultojn, kaj estis ĝenerala konsento ke ili reprezentis la plej objektivan provon ĝis nun entreprenitan proksimumigi ciferon por la nombro de parolantoj de Esperanto. Kiam--kaj se--mi povos pligrandigi mian takson al rondita du miliono, vi povos estas certa ke mi ja faros tiel kun granda plezuro. Kiam--kaj se--la cifero atingos 8,000,000 mi, mem, konsideros la ĝeneralan akcepton de Esperanto esti frua kaj neevitebla. Mi sekvas la publikaĵojn en kaj pri Esperanto kun zorga atento. Ĝi estas, kompreneble, ebla ke datumoj rilataj al la nombro de parolantoj povas eskapi mian atenton. Se vi renkontos iun ajn materialon pri ĉi tiu temo, mi multe ŝuldos al vi se vi sendus al mi noteton pri ĝi. Dume, mi esperas ĉiun sukceson al tiuj kiuj dediĉas sian tempon al la klopodo forviŝi la malbenon de Babel. Se vi estas iam ajn en ĉi tiu regiono, bv. viziti min ĉe la Universitato de Vaŝingtono, kaj ni povas diskuti la temon pli plene, prefereble en Esperanto. Sincere, Sidney S. Culbert
|